سوالات ضمن خدمت آشنایی با مباحث مرتبط با تحول نظام اداری

  نظام اداری در ایران یکی از زیرساخت های مهم توسعه محسوب می­شود که بی توجهی به آن موجب آسیب­های جبران ناپذیری در مسیر تحقق آرمان­های نظام جمهوری اسلامی ایران، تحقق برنامه ها، رضایت مردم و … می شود.

اصلاح نظام اداری و مدیریت دولتی دربرگیرنده تلاشی نظام‌مند و یکپارچه است، به گونه‌ای که از طریق آن می‌توان، تغییرات موثری در نظام اداره عمومی پدیده آورد و توان آن را برای رسیدن به پیشرفت ملی، افزایش داد.

تبدیل دولت به دولتی :
– کارا و اثربخش
– متعهد به آرمان ها و متکی به اعتماد مردم

راهبردهای اصلی برنامه جامع اصلاحات اداری:
– چابک سازی دولت
– تمرکز بر توسعه کیفی واحدهای ستادی
– اداره واحدهای عملیاتی (مجری) در فضای رقابتی
– توسعه دولت الکترونیک و بهره گیری از فناوری های نوین
– صیانت از حقوق مردم و ارتقای سلامت اداری

۱) تحول چیست؟ 

تحول در ارتباط با افراد به معنی شبیه دیگران شدن نیست بلکه به مفهوم مانند خود‌شدن، رشدکردن، غنی‌شدن و متبلور ساختن توانائی ها بوسیله تجربه و تدبیر است.

در ارتباط با سازمانها که مجموعه افراد می باشند تحول باز هم به مفهوم تغییر از طریق کسب تجربه و تدبیر است.

فرایند تحول در سازمانها متأثر از تجربیات و اهداف جدید است.

اهداف، برنامه ها و سیاستهای تحول اداری

به منظور رفع مشکلات اساسی نظام اداری کشور در حوزه های سازماندهی، مدیریت، منابع انسانی، فن‌آوری و فرایندهای انجام کار و قوانین و مقررات هفت برنامه تحت عنوان «تحول در نظام اداری کشور» توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در مورخ ۸۱/۱/۱۸ ارائه و به تصویب هیئت وزیران رسید  و در کلیه  دستگاههای اجرایی لازم الاجرا گردید.

این هفت برنامه عبارتند از:

1. برنامه منطقی نمودن اندازه دولت.
2. برنامه تحول در ساختار تشکیلاتی دولت.
3. برنامه تحول در نظام‌های مدیریتی.
4. برنامه تحول در نظام‌های استخدامی.
5. برنامه آموزش و بهسازی نیروی انسانی دولت.
6. برنامه اصلاح فرآیندها، روشهای انجام کار و توسعه فن‌آوری اداری.
7. برنامه ارتقاء و حفظ کرامت مردم در نظام اداری.

اهم سیاستهای اجرائی منطقی نمودن اندازه دولت:

1. اجرای وظائف حاکمیتی دولت به نحو کارآمد و اثر بخش.
2. گسترش فعالیت بخش غیردولتی از روشهای خصوصی سازی و ارائه ساز و کار مناسب برای نظارت بر حسن اجرای کارها.
3. انجام خدمات زیربنائی از طریق بخش غیردولتی  با استفاده از روش قیمت تمام شده .

اهم سیاستهای اجرائی  اصلاح ساختارهای تشکیلاتی دولت:

1. عدم گسترش تشکیلات دولت با تاکید بر کوچک‌سازی (قانون برنامه سوم توسعه)
2. کاهش پستهای مدیریتی بمنظور ایجاد انسجام در ساختار بخش دولتی
3. قانونمندی وظائف در سطح ملی و کلان
4. اعطای اختیارات به مقامات میانی بمنظور تسریع در پاسخگوئی به مقامات ارشد

اهم سیاستهای اجرائی اصلاح نظام های مدیریتی:

1. رعایت اصل ثبات مدیریتی
2. تهیه کارنامه عملکرد مدیران بمنظور ارتقای سطح کیفی مدیریت در دستگاههای دولتی
3. ‌ارائه گزارش سالانه توسط کلیه دستگاههای اجرائی به دولت

اهم سیاستهای اجرائی اصلاح نظام استخدامی:

1. مقررات استخدامی بر اساس انتخاب اصلح مورد تجدید نظر قرار گیرد.
2. مقررات استخدامی به دو نوع دائم و موقت محدود گردد.
3. کاهش استخدام دائمی.
4. حقوق و مزایا و جبران خدمت مکفی برای کارکنان دولت برقرار شود.
5. برای استخدام در بخش دولتی، احراز حداقل‌های علمی و تخصصی الزامی گردد.

اهم سیاستهای اجرائی اصلاح نظام آموزشی و بهسازی نیروی انسانی:

1. آموزش کارکنان دولت  با هدف افزایش و به هنگام‌نمودن دانش ، بینش و مهارت همراه با انگیزش لازم.
2. از تبدیل دستگاههای دولتی به محلی برای کسب مدارج دانشگاهی از طریق استفاده از امکانات دولتی اجتناب شود.
3. در نظام ارزشیابی کارکنان دولت معیار رضایتمندی ارباب رجوع، مدیر و همکاران، ملحوظ گردد.
4. مدیران عالی و اجرائی در سطوح مختلف از آموزشهای مورد نیاز در چهار چوب نظام آموزش کارکنان دولت برخوردار گردند.

اهم سیاستهای اجرائی اصلاح فرایندها، روشهای انجام کار و توسعه فن آوری اداری:

1. صلاح روشها، رویه‌ها، فرایندهای انجام کار بمنظور رضایت ارباب رجوع، ساده‌سازی روشها و کاهش هزینه‌ها و…
2. توسعه نظام مکانیزه در دستگاههای اجرائی.
3. نظم و انضباط اداری و ارزیابی دستگاههای اجرائی با این معیار.
4. بکارگیری دیدگاهها و تجربیات متخصصان داخل وخارج کشور.
5. نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها.
6. استقرار شبکه  اطلاع رسانی  و اتصال به شبکه جهانی اینترنت.

اهم سیاستهای اجرائی ارتقاء و حفظ کرامت مردم:

1. ارائه خدمات به مردم بطور شفاف و مشخص، زمانمند و با کیفیت مطلوب .
2. دستگاههای اجرائی خدمتگزار و پاسخگوی مردم هستند.
3. نظام اطلاع‌رسانی خدمات دولتی بصورت سهل و آسان طراحی شود.
4. برخورد قاطع با پدیده مذموم فساد اداری.
5. ارزیابی مستمر سطح رضایتمندی مردم از خدمات دولتی.

با تحقق هفت برنامه تحول نظام اداری به وضعیت مطلوب با ویژگیهای ذیل نائل خواهیم  شد.

ویژگی‌ها و خصوصیات نظام اداری مطلوب:

1. نظام‌گرا و همه سو‌ نگر.
2. کارا، بهره‌ور و ارزش افزا.
3. پاسخگو و شفاف.
4. اثربخش، نتیجه‌گرا و کیفیت‌مدار.
5. شهروند‌مدار، خدمتگزار و مردم سالار.
6. سالم، عاری از فساد و تبعیض.
7. مشارکت جو و مشارکت‌پذیر.
8. شایسته‌سالار و دانش‌گرا.
9. آینده‌بین، دورنگر و هدفمند.
10. قانونمدار، ضابطه‌مند و اخلاق‌گرا.
11. مدیر و راهبر.
12. توسعه‌گرا و نواندیش.