سوالات ضمن خدمت جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی

ناظر است بر ادغام زمانی ، آموزشی و اجتماعی کودکان استثنایی در گروه همسالان عادی
شان براساس طرح های تربیتی که به طور انفرادی تدوین شده و فرایند برنامه که مستلزم
تصریح مسئولیت پرسنل اجرایی، آموزشی و تعلیم و تربیت ویژه است.
رشد ارتباطات مثبت اجتماعی بین دانش آموزان عادی و استثنایی یکی از پیامدهای مهم این
فرایند است .

اصل محیط با حداقل محدودیت جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی :

کودک باید در یک محیط با حداقل محدودیت از آموزش برخوردار شود به گونه ای که
نیازهای تربیتی و دیگر نیازهایش به طور رضایت آمیزی برطرف شود.

یکپارچه سازی جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی:

به معنای تعلیم و تربیت کودکان مبتلا به ناتوانی ها و کودکان عادی در کنار هم است .
این اصل مدعی است که کودکان مبتلا به ناتوانی بایستی از فرصت های برابر تربیتی با دیگر
کودکان برخوردار شوند.

اشکال یکپارچه سازی جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی :

۱ تلفیق مکانی : کودک عادی و استثنایی در کلاس های مجزا ولی در مدرسه واحد به تحصیل
می پردازند.
۲ تلفیق اجتماعی : در این نوع هرچند کودکان در کلاس ها مجزا ولی در مدرسه واهحد درس
می خوانند اما در پاره ای از فعالیت های اجتماعی از جمله بازی کردن و غذا خوردن و
سرویس مدرسه در کنار یکدیگرند.
۳ تلفیق برنامه ای و عملکردی: شکل نهایی و کامل تلفیق است و کلیه فعالیت های اجنماعی و
آموزشی مشترک اجرا میشود

جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی :

جایگزینی تمام وقت در کلاس عادی بدون نیاز به هرگونه کمک وحمایت .
جایگزینی در کلاس عادی همراه با دوره های آموزشی در کلاس استثنایی یا مدرسه استثنایی
جایگزینی در مدرسه یا کلاس استثنایی همراه با حضور دوره ای در کلاس عادی و
مشارکت کامل در زندگی اجتماعی عمومی
جایگزینی تمام وقت در مدرسه استثنایی همراه تماس اجتماعی با دانش آموزان عادی
جایگزینی در مدارس استثنایی همراه با آموزش برخی دروس در مدارس عادی

عوامل موثر در موفقیت جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی:

۱ عوامل مربوط به دانش آموز معلول تلفیق شده
۲ عوامل مربوط به همکلاسی ها و هم مدرسه ای های عادی
۳ عوامل مدیریتی و اجرایی

مزایای آموزش جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی :

• کودک دارای نیاز ویژه از الگوی مناسب رشدی )همسالان عادی( برخوردار می شود.
• برای معلمان امکان مقایسه عملکرد کودکان دارای نیازهای ویژه با الگوی رشدی مناسب و
جهت گیری به سوی ارتقا مهارت های متفاوت آنان فراهم است.
• می توان از توان بالقوه همسالان برای آموزش و ارتقا مهارت های لازم در کودکان دارای
نیازهای ویژه بهره گرفت.
• کودکان عادی تفاوت های فردی را بیشتر میپذیرند.
• عزت نفس کودکان عادی و دچار نارسایی افزایش می یابد.
• کودکان عادی مهارت رهبری پیدا می کنند.
• آموزش فراگیر با تغییر نگرش و فرهنگ سازی در محیط مدرسه و جامعه ، زمینه پذیرش
افراد دارای نیاز های ویژه در متن جامعه را فراهم می کند.

معایب آموزش کودکان دارای معلولیت در مدارس ویژه:

۱ جامعه کودک و والدین اورا متفاوت قلمداد می کند برچسب های ایجاد شده به کودکان و
والدینشان فشار روانی وارد می کند.
۲ آموزش و پرورش ویژه پرهزینه است .
۳ در موردظرفیت های یادگیری این کودکان به والدین و معلمان برداشت قالبی ناصحیح القا
می نماید .
۴ توسعه مدارس ویژه در مناطق کم جمعیت و فقیر امکان پذیر نیست.
۵ کودکان دارای نیاز های ویژه از دسترسی به الگو مناسب رشد رفتارهای مناسب محروم می
شوند.

مراحل استقرار برنامه جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی :

۱ زیر بنای فلسفی محکم ، انجام فعالیت های یکپارچه سازی(تلفیق) حمایت کند.
۲ برنامه ریزی گسترده انجام گیرد .
۳ مدیران به عنوان یکی از عاملین تغییر در تلفیق درگیر شوند.
۴ آگاهی کارکنان مدارس ودانش آموزان نسبت به مقوله معلولیت و ناتوانی ارتقا یابد.
۵ برنامه تلفیق با مشارکت والدین انجام شود .
۶ کارکنان مدارس به وسیله اموزش آماده برنامه تلفیق شوند

۷( از این که حمایت های مناسب در کلاس وجود دارد اطمینان حاصل شود .
۸ ( برای هر دانش آموز تلفیق شده یک تیم برنامه ریزی ایجاد شود.
۹ ( تغییرات محیطی لازم برای اجرای برنامه تلفیق انجام شود .
۱۰ ( شیوه ارزیابی دانش آموزان تعیین شود.

اجرای یکپارچه سازی(تلفیق) در ایران جایگزینی دانش آموزان استثنایی مدارس عادی :

• اولین گام برای تلفیق بیش از ۸۰ سال پیش برداشته شده ، و نخستین فعالیت های در بخش آموزش و پرورش
نابینایان سپس ناشنوایان و بعد از آن افراد دارای کم توانی ذهنی به صورت داوطلبانه و در بخش غیر دولتی
انجام گرفته .
•• آموزش تلفیقی در ایران به صورت رسمی از سال ۱۳۷۳ در سه گروه کم شنوا ، کم بینا و معلولان جسمی
حرکتی آغاز شد.
• تلفیق در پیش دانشگاهی از سال ۱۳۷۷• تلفیق درپیش دبستانی از سال۱۳۸۲